میزان تولید ناخالص داخلی (GDP یا Gross Domestic Product) بهترین روش واسه امتحان اقتصاد یک کشوره. تولید ناخالص داخلی شامل تموم چیزهاییه که به وسیله همه مردم و شرکتای واقع در یک کشور تولید می شه. نوشته زیر رو بخونین تا بیشتر با این معنی آشنا شید.
واسه محاسبه تولید ناخالص داخلی از این فرمول استفاده می شه:
هزینه مصارف شخصی + سرمایه گذاری + مخارج دولت + (صادرات منهای واردات)
پس به طور کوتاه فرمول محاسبه تولید ناخالص داخلی می شه: (C+I+G+(X-M
شکلای مختلف تولید ناخالص داخلی
روشای مختلفی واسه امتحان تولید ناخالص داخلی یک کشور هست. اما شناخت شکلای مختلف و کاربردهای اون خیلی مهمه.
- تولید ناخالص داخلی اسمی: مثلا در سال ۲۰۱۵، تولید ناخالص داخلی آمریکا برابر حدود ۱۸ تریلیون دلار بود. این عدد نشون دهنده ی میزان اسمی تولید ناخالص داخلی آمریکاست؛ چون این محاسبه خامه و زیاد شدن قیمت هم در اون دید شده. در آمریکا، اداره بررسی آمارهای اقتصادی (BEA)، هر سه ماه یه بار این محاسبه رو انجام می ده و هر بار با دریافت داده های جدید اونو مورد بررسی قرار می ده.
- تولید ناخالص داخلی واقعی: به خاطر مقایسه سال به سال خروجیای اقتصادی، باید اثر تورم رو از محاسبات خارج نمود. واسه این کار، تولید ناخالص داخلی واقعی محاسبه می شه که در اون از شاخص ضمنی قیمت استفاده می شه. این شاخص نشون می ده که قیمتا نسبت به سال پایه چه مقدار تغییر کردن. با ضرب شاخص ضمنی قیمت در تولید ناخالص داخلی اسمی، تولید ناخالص داخلی واقعی به دست میاد. در این محاسبات ۳ نکته مورد توجه قرار میگیره:
- درآمد شرکتا و افراد خارج از کشور در محاسبات وارد نمی شن. پس اثر میزان ارز و سیاستای تجاری از محاسبات حذف می شه.
- اثر تورم از محاسبات حذف می شه.
- تنها اجناس پایانی در محاسبات قرار می گیرن. مثلا، اگه یک شرکت تولید کفش، خود به تولید بند کفش نمی پردازه، تنها ارزش خود کفش محاسبه می شه، نه بند اون.
تولید ناخالص داخلی واقعی از مقدار اسمی اون کمتره. در سال ۲۰۱۵، این مقدار در آمریکا برابر با حدود ۱۶ تریلیون دلار بود که اداره بررسی آمارهای اقتصادی آمریکا اونو طبق سال ۲۰۰۹ به عنوان سال پایه محاسبه نمودهه.
- میزان رشد: میزان رشد تولید ناخالص داخلی میزان افزایشیه که در خروجیای اقتصادی سه ماه یک کشور رخ می ده. این میزان دقیقا مشخص می کنه که اقتصاد یک کشور با چه شتابی در حال رشده. خیلی از کشورها واسه محاسبه میزان رشد از تولید ناخالص داخلی واقعی استفاده می کنن تا اثر اقتصاد در این میزان حذف شه.
- سرانه تولید ناخالص داخلی: بهترین راه واسه مقایسه کشورها از نظر میزان تولید ناخالص داخلیه؛ چون بعضی از کشورها به خاطر این دارای خروجیای اقتصادی بزرگی هستن که جمعیت بیشتری دارن. واسه داشتن مقایسه ای درست، نیاز به سرانه تولید ناخالص داخلیه. این ملاک از تقسیم تولید ناخالص داخلی واقعی بر تعداد ساکنان یک کشور به دست میاد و مشخص کننده ی استاندارد زندگی در یک کشوره.
اطلاعات اقتصادی حاصل از تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی اسمی، خروجی اقتصادی مطلق هر کشور رو اندازه گیری می کنه. تولید ناخالص داخلی واقعی، امکان مقایسه کشورها رو فراهم میاره. در مقایسه اقتصاد دو کشور، باید اثر تورم و میزان ارز رو حذف نمود. بهترین روش واسه این کار استفاده از شاخص برابری قدرت خریده.
میزان رشد نشون می ده که اقتصاد سریع تر از سه ماه گذشته در حال رشده یا کندتر. اگه تولید کمتر از سه ماه قبل باشه، اقتصاد منقبض شده و میزان رشد منفیه. این نشونه بحران اقتصادیه که اگه میزان رشد به مدت بیشتری منفی بمونه، بحران به رکود اقتصادی تبدیل می شه. میزان بیشتر از حد رشد هم به اندازه بحران اقتصادی مطلوب نیس؛ چون که نشون دهنده ی تورم شدید در اقتصاده. میزان رشد ایده آل معمولا بین ۲ تا ۳ درصده.
اثرات تولید ناخالص داخلی
سرمایه گذاران همیشه میزان رشد رو رصد می کنن تا بتونن تخصیص داراییای خود رو همگام با سرعت تغییرات تنظیم کنه. علاوه بر این، سرمایه گذاران میزان رشد کشورها رو مقایسه می کنن تا ببینند بهترین فرصتای سرمایه گذاری در کدوم کشورها فراهمه. خیلی از اونا دوست دارن سهام شرکتایی رو بخرن که سرعت رشد بالایی دارن.
در آمریکا، بانک مرکزی واسه تصمیم گیری در مورد اجرای سیاستای انبساطی واسه مقابله با بحران اقتصادی یا سیاستای انقباضی واسه جلوگیری از تورم از میزان رشد استفاده می کنه. مثلا، فرض کنین میزان رشد شتاب پیدا کرده، در این صورت بانک مرکزی واسه متوقف نمودن تورم میزان بهره رو بالا می بره. در این صورت، اقبال به سرمایه گذاری با بهره ثابت بیشتر می شه؛ چون که در سال آینده نوسان میزان بهره بالا خواهد رفت. اگه میزان رشد کم بشه یا منفی شه، بیکاری و کاهش نیرو در کشور در طول چند ماه زیاد می شه. نزول رشد به این معناست که درآمدهای به دلیل کار و کاسبی پایین اومده.
از گزارشای تولید ناخالص داخلی میشه دریافت که چه بخشایی از اقتصاد در حال رشد و چه بخشایی در حال نزول هستن. این به سرمایه گذاران کمک می کنه که تشخیص دن سرمایه های خود رو در کدوم بخشا وارد کنن.
فرق با تولید ناخالص ملی (GNP)
فرق تولید ناخالص داخلی با تولید ناخالص ملی (Gross National Product) در اینه که تولید ناخالص ملی شامل ارزش همه جنسا و خدماتیه که به وسیله شهروندان یک کشور، در سراسر دنیا تولید می شه. در صورتی که تولید ناخالص داخلی ارزش همه جنسا و خدماتیه که در «درون یک کشور» تولید می شه.
برگرفته از: thebalance
“
