پویاییهای سیستم
پویاییهای سیستم[1] روششناسی مطالعه و مدیریت سیستمهای بازخوری پیچیده مانند سیستمهای موجود در حوزه کسبوکار و سایر سیستمهای اجتماعی است. در واقع میتوان گفت از این روششناسی برای بررسی و مطالعه تمامی انواع سیستمهای بازخوری استفاده شده است. اگر چه واژه «سیستم» در مورد بسیاری از وضعیتها به کار رفته است اما «بازخور» در این زمینه، صفتی مشخصه محسوب میشود. مسائل موجود در سیستم از دو ویژگی (1) پویایی و (2) ساختار بازخوردی برخوردارند. رویکرد پویاییهای سیستم ]64[ :
- ابتدا مسألهای را شناسایی میکند.
- فرضیهای پویا که علت وقوع مسأله را تشریح میکند، شکل میدهد.
- یک مدل شبیهسازی رایانهای از سیستم نهفته در ریشه مسأله ایجاد میکند.
- مدل را به منظور حصول اطمینان از باز تولید رفتار مشاهده شده در دنیای واقعی مورد بررسی و آزمایش قرار میدهد.
- سیاستهای بدیل مختلف که میتوانند مسأله را بهبود دهند، طراحی و آزمایش میکند.
- و در نهایت راهحل برگزیده را به اجرا میگذارد.
این روششناسی نخستین بار توسط فارستر[2] ابتدا در دهههای1940 و 1950 مطرح و بررسیهایی بر روی آن انجام شد. نخستین حوزه کاربرد پویاییهای سیستم، مدیریت راهبردی مسائل صنعتی بود. نتیجه اصلی این پژوهش، انتشار کتاب پیشگامانه «پویاییهای صنعتی» در سال ۱۹۶۱ بود که متدلوژی جدیدی را در حوزه مسائل صنعتی/ کسبوکار معرفی میکرد و به تصویر میکشید. از زمان انتشار این کتاب دامنه کاربردهای این روششناسی به شدت توسعه یافته و در حال حاضر حوزههای زیادی را تحت پوشش قرار میدهد [65].
[2] Forester