– انواع دیابت
بیماری دیابت به چهار دسته کلینیکی تقسیم بندی می‌شود:
(1) دیابت نوع 1، (2) دیابت نوع 2، (3) دیابت حاملگی، (4) سایر انواع دیابت
دیابت نوع 1: در دیابت نوع 1 غده پانکراس یا لوزالعمده توانایی تولید انسولین را ندارد و این ماده باید حداقل روزی یک بار از طریق تزریق وارد بدن گردد. به این حالت دیابت وابسته به انسولین نیز گفته می‌شود و بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود. کمتر از 10 درصد دیابت‌ها را دیابت نوع 1 تشکیل می‌دهد (شهشهان، 1381).
دیابت نوع 2: در دیابت نوع 2 غده‌ی لوزالعمده انسولین تولید می‌کند اما یا مقدار آن ناکافی است و یا بدن نسبت به آن مقاوم می‌باشد. اضافه وزن از جمله عواملی است که بدن را به انسولین مقاوم می‌کند. این نوع دیابت در افراد مسن (بالای 30 سال) دیده می‌شود. دیابت نوع 2 با رژیم غذایی مناسب، ورزش و در صورت لزوم مصرف قرص کنترل می‌شود. در بعضی موارد که لوزالمعده بیش از اندازه تنبل می‌شود، فرد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز ممکن است به تزریق انسولین نیاز پیدا کند. حدود 90 درصد دیابت‌ها را دیابت نوع 2 تشکیل می‌دهد. نکته مشترک این دو نوع دیابت این است که قند خون بالا می‌رود که اصطلاحاً به آن هیپرگلیسمی می‌گویند. اگر قند خون سالهای متمادی بالا بماند، عوارض بعدی دیابت پدید می آیند. افراد دیابتی بیمار نیستند. بلکه تنها شرایطی بر بدن حاکم است که نیاز به مراقبت دارند و این افراد می‌توانند یک زندگی عادی داشته باشند (کریمی، 1381).
دیابت انواع گوناگونی دارد که با روش‌های متفاوتی نیز درمان می‌شوند. جوانان و برخی از بزرگسالانِ لاغر زمانی به دیابت مبتلا می‌شوند که به طور معمولی بدن آنها توانایی تولید انسولین را از دست بدهد. اما در سالمندان ممکن است با وجود آنکه انسولین به مقدار کافی یا حتی زیاد در خون وجود داشته باشد، باز هم قند خون بالا باشد.
باید توجه داشت که برای افراد دیابتی، روش‌های درمانی مختلفی وجود دارد. هرشخص مبتلا دارای نیازهای دارویی متفاوت، علایق گوناگون و روش‌های زندگی مختلفی است. بنابراین باید برای هر شخص، بر اساس نیازهای خاص او، یک برنامه درمانی اختصاصی دیابت طراحی شود.
مدت‌هاست که هر دو نوع دیابت شناخته شده است. اگر چه هر دوی آنها دارای مشکل مشترکی هستند، یعنی ناتوانی بدن در مصرف صحیح غذا؛ اما برای فهم بهتر علل ایجاد هر کدام، به این دو نوع دیابت نام‌های جداگانه‌ای داده شده است.
دیابت نوع یک، اغلب به طور ناگهانی در کودکان یا نوجوانان با علایم تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار، خستگی و اشتهای زیاد ظاهر می‌شود. به ندرت بعضی از کودکان دیابتی این علایم را بیش از سه یا چهار هفته قبل از تشخیص دیابت بروز می‌دهند. این بیماران ممکن است وقتی برای اولین بار به پزشک مراجعه می‌کنند، درد شکم داشته باشند و استفراغ کنند که گهگاه با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود. ولی آزمایش‌های دقیق تر، این نوع بیماری را به اثبات می‌رساند.
در حالی که دیابت نوع دو، علایم متفاوتی دارد. در بسیاری از افراد سابقه وجود قند در ادرار دیده شده و میزان قند خون نیز به تدریج و طی ماهها و حتی سال‌ها بالا رفته است.
دیابت در افراد مسن اغلب با یک معاینه ساده یا به هنگام پذیرش در بیمارستان به خاطر بیماری دیگری شناسایی می‌شود. شروع این نوع دیابت معمولاً علایم بالینی خاصی ندارد.
مشکلاتی که روزانه افراد مبتلا به دیابت نوع یک با آن مواجه هستند، کاملاً با مشکلات مبتلایان به دیابت نوع دو متفاوت است. افراد مبتلا به دیابت نوع یک احتمال دارد که به طور ناگهانی با عوارض ناشی از کاهش شدید قند خون (واکنش انسولین) یا افزایش شدید آن (کتواسیدوز) مواجه شوند. این عوارض جدی باید به سرعت درمان شوند. در حالی که این دو حالت در مبتلایان به دیابت نوع دو به ندرت دیده می‌شود. مشکلاتی که به تدریج و طی سال‌ها در مبتلایان به دیابت نوع یک و دو بروز می‌کند نیز متفاوت است. در افراد مبتلا به دیابت نوع یک، معمولاً تخریب تدریجی مویرگ‌ها در چشم‌ها و کلیه‌ها مشاهده می‌شود در حالی که افراد مبتلا به دیابت نوع دو بیشتر مستعد تخریب رگ‌های بزرگ هستند که موجب بروز مشکلاتی در گردش خون، سکته و بیماری‌های قلبی می‌شود.
دیابت بارداری: در دوران بارداری مقدارتولید انسولین از پانکرانس زنان بار دار به طور نرمال افزایش می یابد و این به علت ترشح هورمون‌های جفت در طول دوران بار داری است که باعث شده انسولین نرمال بدن برای کنترل قند خون با مشکل مواجه شود و نیاز به انسولین بیشتری برای مقابله با این هورمون باشد. اگر بدن یک زن قادر به تولید انسولین کافی نباشد سبب افزایش قند خون در ماه‌های بعدی بار داری می‌شود. خانم‌هایی که مبتلا به دیابت بار داری هستند، با احتمال 50% در 20 سال آینده دچار دیابت آشکار خواهند شد. که در صورت شدت بیشتر دیابت بار داری، نیاز به انسولین جهت درمان بوده، سن کمتر بار داری در زمان تشخیص دیابت، این خطر را افزایش می‌دهد (اردکانی، 1384).
]]>
