مجموعه کاملی از کلمات و اصطلاحات خودمانی، عامیانه قسمت 266

دستمال کاغذی-قطعات کوچک کاغد که به جای دستمال پارچه ای به کار می برند

چار زانو نشستن-نوعی نشستن به طوری که زانوها در راست و چپ و پای راست زیر زانوی چپ و پای چپ زیر زانوی راست قرار گیرد-نهایت ادب و نزاکت

حتم داشتن یق-ین داشتن

پشت رو-وارونه

دست به آب رسانیدن-به دستشویی رفتن-به توالت رفتن

پیش بُر-کسی که زود کار را پایان می دهد

اگر بمیری هم(به‌هیچوجه، هرگز)

 

آب به آسیاب کسی ریختن-با زحمت خود سود دیگری را فراهم کردن

جیز گر-ربا خوار-کسی که از دیگران برای دادن مکان غیرقانونی پول می گیرد

جاکن کردن-به حرکت درآوردن-کسی را از مقامی دور کردن
از حساب پرت بودن-در اشتباه بودن

ارزانی-بخشیدن-دادن

آنجا رفتن که عرب نی انداخت-به جایی دور و بی‌بازگشت رفتن

جادو و جنبل-دعاهایی که برای قضای حاجات یا دفع بیماری و از این قبیل می خوانند

جرات کردن-گستاخی کردن-دلیری کردن

ته کیسه دار-کسی که دارای مالی است و در برابر حوادث مادی دوام می آورد

در آمدن گند کاری-برملا شدن افتضاح پنهان شده

تپق زدن-بیرون شدن بی اراده ی کلمه از زبان-چیزی جز مقصود گفتن
خواه و ناخواه-از روی میل یا اجبار

چس ناله-آن و ناله ی ساختگی برای جلب توجه

حساب سوخته-بدهی قدیمی

از آب درآمدن(نتیجه دادن، تربیت شدن، روشن شدن حقیقت)

آتش زیر پا داشتن(بی‌قرار بودن)

بردن از رو- از رو بردن

چله داری کردن-مراسم عزای چهلم کسی را به پا داشتن

 

افتادن به گردن کسی-به کسی تحمیل شدن
چپری آمدن-زود آمدن
خدا داده-دیم کاری
پَپِه-بی عرضه-پخمه-بی سر و زبان-خجالتی-ترسو

خوش خوشان کسی شدن-بسیار لذت بردن

پینه-وصله-پوست سخت شده

تراشیده-نازک-قلمی-لاغر

 

پا برهنه وسط حرف کسی دویدن-کسی را قطع کردن- آفتابه برداشتن

 

زبان باز کردن-توانایی گفتار پیدا کردن

جان جانی-صمیمی-یکدل

با سگ به جوال رفتن-دست و پنجه نرم کردن با مردم ناباب
درد دل کردن-غم و اندوه خود را با دیگری در میان گذاشتن

چه کشکی چه پشمی !-در هنگام انکار گفته می شود

آلبالو گیلاس چیدن-نگاه کردن و ندیدن

دل رحم-مهربان

این سفر(این بار)

خانه زاد-نوکر-خدمت گزار

روی چوب کردن کسی-کسی را برای کاری تحریک کردن

پس هم بر آمدن-حریف یکدیگر بودن-از عهده ی هم برآمدن

راست و ریس کردن-آماده کردن-به ظاهر درست کردن

ازرق(چشم زاغ)

چَرس-حشیش-گرد-بنگ

پَخت-لوازم مورد نیاز زندگی

خون کسی را مکیدن-مال کسی را به تزویر غارت کردن-به کسی تعدی و ستم کردن
دست بده داشتن-بخشنده بودن

چماق-چوبدست-گرز
اسب چوبین(تابوت)

دل دادن و قلوه گرفتن-غرق گفت و گو و راز و نیاز بودن

الف(قاچ خربزه و از این قبیل، بچه‌ی کوچک، سیخ، راست)
تنوره زدن-چرخ زدن و گرد شدن

بی طرف-کسی که در دسته بندی گروهی شرکت و دخالت ندارد

حواس نداشتن-گیج و منگ بودن-حواس پرت بودن
خون کسی از خون دیگری رنگین تر بودن-همسان و هم ارز نبودن-کسی بر کسی ترجیح داشتن

از آب کره گرفتن-از آب روغن گرفتن

تَک تَک-یکی یکی-جدا جدا

پر بودن خیک کسی-سیر بودن

اگر بمیری هم(به‌هیچوجه، هرگز)

دوره-مهمانی-زمانه

 

 

 

 
الیسون و ولیسون(وردی است که برای کسانی که منتظرشان هستند می‌خوانند)

جو گندم-جویی که به گندم شباهت دارد-یک در میان بودن دو چیز

آب در جگر داشتن(توانایی مالی داشتن)

دو دو زدن-تکان تکان خوردن

جیگر-نگا. جگر-خطابی میان دوستان صمیمی به معنی عزیزم-عزیز دلم

چانه لغی-راز داری نکردن

چهار خانه-شطرنجی-خشت خشتی

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن

روغنی-آلوده به روغن

 

 

چشمه-نوع-قسم

 

پیش انداختن-جلو انداختن-مقدم داشتن

اوا خواهر-مرد زن‌نما-مردی که علائق زنانه دارد

تمرگیدن-با تحقیر و خشونت نشستن

باد به آستین کسی کردن-کسی را به کاری تحریک کردن

از تو چه پنهان(راستش را بخواهی)

دسته جمعی-باهم-گروهی

پی نوشت-مطلبی که پس از پایان نوشته به آن افزوده می شود

آب بردار(دوپهلو، کنایه‌آمیز)

پرت شدن-دور افتادن از مطلب

بی ریخت کردن-کتک زدن

دُم دار-پر رو-وقیح-دریده

خالی بند-چاخان-دروغ گو

چیل-آدم بد بیار

دماغ کسی چاق بودن-سالم و تندرست بودن-سر حال بودن

بی ناخن-بی انصاف-کسی که به زیردست سودی نمی رساند

دماغ را بالا کشیدن-اظهار نارضایتی کردن

چوب زیر دم کردن-تحریک کردن

به خورد کسی دادن-به زور به کسی خوراندن-به کسی قالب کردن

تنابنده-انسان-آدم-ضعیف ترین بنده ی خدا

 

زوار در رفتن-بند و بست چیزی خراب شدن-از شدن خستگی یا پیری از کار افتادن

دست یکی داشتن-همدست شدن-متحد شدن

بی نور-بی عرضه-بی مصرف-کسی که به دوستان کمکی نکند

بد اخم-عبوس و ترشرو

زیر سری-بالش-متکا

راست راستی-حقیقتن-واقعن

دیگ و بادیه را گرو گذاشتن-بسیار تهی دست و بی چاره شدن

به خورد کسی دادن-به زور به کسی خوراندن-به کسی قالب کردن

خودکرده-کاری که بدون مشورت شده باشد

رضایت دادن-در گذشتن از شکایت و دنبال کردن قضیه-قبول کردن

خر غلت زدن-مانند خر بر خاک غلتیدن

چال افتادن-گود شدن

برش-لیاقت-زرنگی-کاردانی

زینه-پله

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند

دفتر-جایی که دبیران-منشیان و کارمندان کار می کنند

الانه-همین حالا-هم اکنون

اهل حال(دوستدار تفریح و خوش‌گذرانی)

آب لمبو(چلانده‌شده، فشرده)

خیر ببینی-دعایی است در حق کسی که کمکی کرده باشد

خوش خور-کسی که همیشه غذای خوب بخورد

اهل عمل(کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند)

پی گرفتن-دنبال کردن کار
دست به سر کردن کسی-کسی را به بهانه ای برای انجام کاری بیرون فرستادن-کسی را رد کردن

 

احدالناس(کسی، فردی)

راحت کردن خیال کسی-به کسی اطمینان خاطر دادن

پوست خربزه زیر پای کسی انداختن-کسی را به دردسر انداختن

بز گرفتن-جنس ارزان و پر سود گیر آوردن

دُم گرفتن-پشت سر هم ایستادن

چشته خور شدن-بهره و نصیب بردن از کسی

تخت سینه-وسط سینه

به درد خوردن-مفید بودن-به کاری آمدن

چوبه ی اعدام-تیری که محکوم به اعدام را به آن می بندند

چله داشتن-عزادار بودن در روز چهلم مرگ عزیزی
ته خانه-لوازم بی مصرف-بقایای اثاث خانه
خوشاب-میوه ی پخته در آب و شکر-کمپوت

در دار-دارای سرپوش

 
حیوون-نگا. حیوان
خوش رو-زیبا-خندان

دستگیر شدن-فهمیدن-متوجه شدن-بو بردن-عاید شدن-بازداشت شدن

رگ به رگ شدن-ضرب خوردن و پیچیدن مفصل

روگیر کردن-در رودربایستی ناگزیر به انجام کاری کردن-نگا. روبند کردن

زدن خود به آن راه-خود را به نادانی

با دست و پا-آدم زرنگ

آواز دهل(چیزی که تنها سخن‌گفتن درباره‌ی آن جالب است، نه خودش = چیزی که از آن سخن زیاد می‌گویند اما واقعیت آنچنانی ندارد)

زیر بته عمل آمدن-بی پدر و مادر بودن-بی فرهنگ بودن

از دست دادن-گم کردن

خود را از تک و تا نیانداختن-به روی خود نیاوردن-به اشتباه اعتراف نکردن

دیر چسب-دیر آشنا

پاشنه کوتاه-کفشی که پاشنه ی کوتاه دارد

پر کسی به پر کسی گرفتن-برخورد مختصری با کسی داشتن

دست پیش را گرفتن-خود را محق وانمود کردن

خیس خوردن-آب به خود گرفتن-با مایعی مخلوط شدن

به درک واصل شدن-به درک رفتن-برای با نفرت خبر مرگ کسی را دادن بکار می رود

بستن به ریش کسی-زنی را به مردی انداختن-با فریب کسی را به کاری واداشتن
رای کسی را زدن-کسی را از تصمیمی منصرف کردن
دمدمی-دو دل-مردد-کسی که هر ساعت خوی و حالت دیگری دارد

دهل کسی را زدن-کسی را از کار برکنار کردن

رژیم داشتن-برابر دستور پزشک غذا خوردن-برخی غذاها را نخوردن

پیش غذا-آن چه پیش از غذای اصلی می خورند

خلق الله-مردم

جِر دادن-پاره کردن-در مقام تهدید نیز می گویند

 

از زمین سبز شدن(ناگهان و بی‌خبر پدیدار شدن، به‌طور غیرمنتظره حاضر شدن)

خر پاپو-وسیله ای دارای چرخ برای آموزش راه رفتن به کودکان نوپا

حرف‌های بی‌ربط و صد تا یک قاز

خیس شدن-تر شدن

پاشیر-گودال پای شیر آب

 

بد چشم-شور چشم-آن که چشم زخم برساند-مردی که به زنان نامحرم با شهوت بنگرد

خوش ذوق-خوش سلیقه-خوش مشرب

جیب کسی را خالی کردن-پول های کسی را ربودن

دو به دو-دو تا دو تا
بد دماغ-کسی که زود رنج است و زود قهر می کند

خوش خوراک-نگا. خوش خور

زمین گذاشتن سر-مردن

پا بر چین رفتن-آهسته و آرام با نوک پا رفتن

آدم استخوان‌دار(کسی که اراده و پشتکار دارد)

پشت خاک انداز-بسیار کم-به اندازه ی پشت خاک انداز

ادب کردن(با تنبیه آموختن، آدم کردن)

روده گشاد کردن-سکسکه کردن

آب حیات-عشق و محبت-دهان معشوق

راه بلد-راهنما-آن که راه را خوب می شناسد

پروار-فربه-چاق

از جنس چیزی بودن

دهن کسی لق بودن-رازدار نبودن

دربند چیزی بودن-در خیال چیزی بودن

خفگی-حالت فشردگی گلو و تنگی نفس

خوار و ضعیف-نحیف-ناتوان

پس نشستن-عقب نشینی کردن

بغلی-چیز کوچکی که در بغل جا بگیرد-بطری کوچک

 

داغ کسی به دل کسی ماندن-عزادار شدن کسی به دلیل مرگ عزیزی

بنا گذاشتن-قرار گذاشتن
آسیاب‌گردان(کسی که به‌خوبی از عهده‌ی کارها بر می‌آید)

بال به بال کسی دادن-جانب کسی را گرفتن

چشتان بالا-بالا و پایین کردن بچه و قربان صدقه ی او رفتن

از پا درآمدن(افتادن، سخت خسته و درمانده شدن)

 
پیله کردن به کسی-با مزاحمت اصرار و پافشاری کردن به کسی-پاپی کسی شدن
خشکه نان-نانی که بیش از اندازه در تنور مانده و خشک شده است

انگشت به دهان نهادن(متحیر ماندن)

بچه افتادن-سقط شدن جنین

دامنگیر کسی بودن-کسی را گرفتار کردن

اوا خواهر-مرد زن‌نما-مردی که علائق زنانه دارد

 
رفتن بالای منبر برای کسی-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن-غیبت کردن
آلت فعل-وسیله‌ی انجام کار

دلقک-شخص مسخره

پر در آوردن-بسیار خوشحال و سبکبال شدن

چاق کردن دنده-به دنده گذاشتن اتوموبیل

ترتیب کسی را دادن-کسی را تنبیه کردن-به حساب کسی رسیدن
دنده چاق کردن-سرعت گرفتن به هنگام رانندگی
چشم و دل کسی دویدن-حریص بودن
تنگاتنگ-بسیار نزدیک به هم-بدون فاصله

تو ذوق کسی خوردن-از سخن یا رفتاری دمغ شدن

 

 
تِلِک و پِلِک-رخت و وسائل ناچیز خانه

پیچ گوشتی-وسیله ای که با آن پیچ را باز و بسته می کنند

 

چال افتادن-گود شدن

روی تاب گذاشتن-سپردن شرط بازی به نفر سوم برای جر نزدن حریفان

از چشم کسی دیدن-کسی را مسئول چیزی دانستن

بخت برگشته-تیره روز-سیاه بخت-بیچاره

بازم تو-نسبت به دیگران تو بهتر بودی

بی طرف-کسی که در دسته بندی گروهی شرکت و دخالت ندارد
از پشت خنجر زدن-به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای در آوردن

پرت از مرحله-دور از اصل موضوع

دست روی دست گذاشتن-وقت گذراندن-به کاری دست نزدن

از بای بسم الله تا تای تَمَت-از اول تا آخر-از سیر تا پیاز

دروغ به هم بافتن-سر هم کردن-از خود درآوردن

 

چُس بی طهارت-آدم حقیری که پایش را از گلیمش بیرون می گذارد
رو افتادن-علنی شدن-آشکار شدن

در هچل انداختن-به درد سر انداختن-به مخمصه انداختن

ژوری-هیئت داوران

البرز(بلندقامت، دلیر)

بد نما-بد منظر-بد نمود-زشت

آفتابه گرفتن-آفتابه برداشتن

خر تب کرده-به تمسخر به کسی می گویند که در هوای گرم لباس بسیار کلفت بپوشد

دیدن دم کسی-دم کسی را دیدن

 

چپیدن-به زور جا گرفتن

تق و لق-بی رونق-کاسد-بی مشتری

جفت بودن-در جای خود قرار داشتن

خون کسی را کثیف کردن-کسی را بسیار عصبانی کردن

دو ترکه سوار شدن-دو پشته سوار شدن
رو کشیدن-به کسی برای نزدیکی کردن تکلیف کردن

دود دادن سبیل کسی-ادب کردن-تنبیه کردن-شکست دادن

چال شدن-گود شدن-دفن شدن-در زیر خاک گذاشته شدن

بار آمدن-تربیت شدن-به روشی عادت کردن

آدم سر به راه-شخص خوب و نجیب-کسی که مزاحم دیگران نیست

خشکه نان-نانی که بیش از اندازه در تنور مانده و خشک شده است

ختم شدن-پایان گرفتن

تره بار-میوه ها و سبزی ها
پس کله ی کسی زدن-کسی را به کاری واداشتن

ذباله دانی-هر مکان کثیف-بی نظم و بی ارزش

 

تن خواه-پول نقد-زر و مال

تند-بسیار تلخ و تیز-سخت و شدید-پر رنگ
 

خراب کردن-زرد کردن-آلودن لباس-نظم کار چیزی را به هم زدن

پر پر کردن گل-کندن و پراکندن برگ های گل

خواری و زاری-پریشان حالی

بار و بندیل-اسباب و بساطی که کسی با خود می برد

رمبیدن-خراب شدن-فرو ریختن

پا گیر-سگی که حمله می کند و گاز می گیرد

برق از کسی پریدن-سخت ترسیدن-جا خوردن

 
به روی خود نیاوردن-اهمیت ندادن-به سکوت برگزار کردن-خود را به آن راه زدن
جوش جوانی-جوشی که بر صورت یا کمر جوان ها می زند-جوش غرور

روان کردن-از بر کردن
چُر-ادرار

پاشنه نخواب-کنایه از مویی که از نیمه ی پشت بریده و سر آن رو به بالا باشد
پاره شدن بند دل-بسیار ترسیدن
چانه-گلوله ی خمیر نان

خیابان گردی-بی کاری-ولگردی

دنباله رو-پی رو-مقلد

خبرکشی کردن-سخن چینی کردن

برو برگرد-چون و چرا

در گرفتن-آغاز شدن-گل انداختن و گرم شدن گفت و گو یا منازعه

درس گرفتن-پند آموختن-عبرت گرفتن

بشکن-صدایی که در حال شادی و پایکوبی از بهم زدن انگشتان در می آورند.

روده کوچکه ی کسی روده بزرگش را خوردن-کنایه از شدت گرسنگی

خداحافظی کردن-به درود گفتن

آب نکشیده(زشت، بد، نامفهوم)

آب شدن(شرمنده شدن، رفتن آبرو، به فروش رفتن کالا)

دو لا پهنا حساب کردن-دو برابر بهای خقیقی حساب کردن
اشک تلخ(شراب، اشک عاشق)

 

زود رنج-نازک دل-حساس

تو خیک کسی فرو رفتن-کلاه سر کسی گذاشتن-به کسی قالب کردن

از پا در آوردن(سخت فرسوده و از کار افتاده کردن)

پالان کسی را لوخ کردن-به قصد فریب از کسی تعریف کردن
افتادگی-پریشانی-احتیاج

خال اُغلی-پسر خاله-رفیق نزدیک

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

دل خوشکنک-مایه دلخوشی اندک-آن چه بی پایه ولی مایه ی خرسندی است-گول زنک
پف کردن-ورم کردن-باد کردن-مغرور شدن

اروای ننه‌ات-ارواح بابات

خوراکی-خوردنی ها جز غذای روزانه-تنقلات-خوردنی

حالی کردن-فهماندن
پلاس-اثاث مختصر منزل

دسته راه انداختن-دسته و جمعیت ترتیب دادن
تپل-چاق-گوشت آلود

پا به زا-حیوان یا انسانی که هنگام زایمانش نزدیک است

تیغ زدن-باج گرفتن-پول گرفتن و پس ندادن-جیب کسی را خالی کردن

چِککی-فوری-به سرعت
 

دلبخواهی-دلبخواه