:

نیروی انسانی مهم ترین سرمایه سازمان هاست و هر چه این سرمایه از کیفیت مطلوب بالاتری برخوردار گردد احتمال موفقیت، بقاء و ارتقاء سازمان بیشتر خواهد شد. لذا می بایست در مورد بهبود کیفی نیروی انسانی سعی فراوان نمود چرا که این اقدام هم به نفع سازمان است و هم به نفع افراد اما نه تنها آموزش های تخصصی شامل این اقدام نمی گردد بلکه بهبود نگرش ها و تعدیل  ارزش های افراد را نیز شامل می شود. یکی از مهم ترین این نگرش ها تعهد سازمانی است. در دهه اخیر تحقیقات متعددی در این زمینه و در ابعاد مختلف مرتبط با آن انجام گرفته است. این تحقیقات در دو مقوله دسته بندی می شوند؛ گروه اول سعی در شناخت تعهد داشته اند و گروه دوم به بررسی عوامل مرتبط با تعهد پرداخته اند. گرچه این متغیر به نحو محسوس و کمی اندازه گیری نمی شود اما وجود آن علی الخصوص در برخی سازمان ها بسیار ضروری است.

امروزه مدیران سازمان ها بر این اعتقادند که هر چه کارکنان بیشتر ارزش های سازمان را بپذیرند و خود را متعلق به سازمان و ملزم به تلاش در راه نیل به اهداف آن بدانند؛ احتمال موفقیت سازمان بیشتر خواهد شد. از طرفی یکی از برجسته ترین عوامل مؤثر در موفقیت سازمان ، چگونگی عملکرد آن می باشد لذا سازمان ها سعی دارند تا عوامل مؤثر و مرتبط به عملکرد کارکنان را شناسائی و تقویت نمایند. یکی از عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان تعهد سازمانی است که به نگرش های مثبت یا منفی افراد نسبت به کل سازمانی که در آن مشغول به کارند اطلاق می گردد.

1-2- بیان مسئله

با توجه به تغییر و تحولات عصر حاضر نیروی انسانی نسبت به سایر منابع سازمان، از اهمیت خاصی برخوردار شده است. در واقع سرمایه انسانی، حیاتی ترین عنصر راهبردی و اساسی ترین راه برای افزایش اثربخشی و کارایی سازمان است و پیشرفت و ترقی جامعه را به دنبال خواهد داشت.

عملکرد نهایی سازمان منوط به عملکرد تک تک افراد درون سازمان و محیط پیرامون آن می باشد؛ به عبارت دیگر از جمع نهایی و یا نتیجه نهایی عملکرد افراد و کارکنان سازمان، عملکرد کل سازمان را می توان به دست آورد. علت تفاوت های عملکردی سازمان های مختلف در جوامع مختلف چیست و علل تفاوت  عملکردی کارکنان در سازمان چیست؟ عدم رضایت و عدم احساس تعلق و وفاداری کارکنان می تواند تا خیر، غیبت و ترک سازمان را به همراه داشته باشد که علاوه بر هزینه های فراوان در روحیه سایر کارکنان نیز تأثیر می گذارد و سیستم روابط انسانی را مختل می سازد.

چنانچه لیکرت بیان می کند ؛ روحیه ضعیف در کارایی سازمان اثر می گذارد. در سازمان ها با افراد مختلفی برخورد می کنیم که هر یک به کار و سازمان های خویش نگاه های گوناگونی دارند که اگر این دیدگاه ها را بر روی یک پیوستار نشان دهیم در یک طرف آن افرادی هستند که علاقه و احساس تکلیف و تعلق و عشق خاصی نسبت به سازمان خود دارند و تا پای جان نسبت به پیشبرد اهداف کوشش روزمره و تمایل نشان می دهند. در سمت دیگر این پیوستار افرادی را می بینیم که نسبت به سازمان خود وابستگی ندارند و نه تنها خود در جهت اهداف سازمان حرکت نمی کنند بلکه در ایجاد فرهنگ بی توجهی نسبت به مشکلات سازمان در بین دیگر همکاران مؤثر می باشند.

با توجه به مشاهده مسائلی در سازمان مورد مطالعه محقق سعی دارد تا رابطه بین تعهد سازمانی و عملکرد کارکنان این سازمان را مورد مطالعه قرار دهد و به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که آیا میان تعهد سازمانی و عملکرد کارکنان شرکت نفیس نخ رابطه معناداری وجود دارد؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

کارایی، اثربخشی و بهبود عملکرد از مهم ترین اهداف یک سازمان محسوب می شود و هر سازمانی سعی در تقویت این ستاده ها را از طرق گوناگون دارد. برای رسیدن به اهداف فوق باید عوامل مرتبط و مؤثر بر عملکرد کارکنان را شناسایی و تقویت نمود. یکی از این عوامل تعهد سازمانی است که در سال های اخیر توجه زیادی را به خود معطوف کرده است. نیروی انسانی وفادار و سازگار به اهداف و ارزش های سازمانی که مایل است فراتر از وظایف محوله فعالیت نماید  می تواند عامل مهمی در اثربخشی سازمان باشد. وجود چنین نیرویی در سازمان باعث بالا رفتن سطح عملکرد، پایین آمدن میزان غیبت، تا خیر و ترک خدمت شده و وجهه سازمان را در اجتماع مناسب جلوه داده و زمینه را برای رشد و توسعه سازمان فراهم کند(حسینیان و همکاران،10:1386).

حرکت بهره ورا نه در سطح سازمان تنها نتیجه رفتار انسان هایی است که نسبت به سازمان دارای تعهد هستند و با نگرش مثبت، خلاق و رضایت مندانه به تغییر دنیای پیرامون خویش می اندیشند(خاکی،1376 :199).

تعهد و پایبندی می تواند پیامدهای مثبت و متعددی داشته باشد. کارکنانی که دارای تعهد و پایبندی هستند نظم بیشتری در کار خود دارند، مدت زمان بیشتری در سازمان می مانند و بیشتر کار می کنند(مورهد و گریفین، 1374 :82).

در موارد بسیاری سازمان ها به افرادی نیاز دارند که به نفع سازمان و فراتر از وظایف مقرر تلاش کنند. این امر به ویژه در مشاغل حساس و بحرانی از اهمیت به سزایی برخوردار است. کوتاهی در جهت ایجاد تعهد و وابستگی روانی در اعضای سازمان مستلزم افزایش هزینه ها برای ایجاد سیستم کنترل و نظارت دقیق و پیچیده خواهد بود. داشتن کارکنانی که ارزش ها و اهداف سازمان در آن ها روانی شده باشد این اطمینان را به وجود می آورد که افراد باطناً در جهت تا مین منافع سازمان تلاش می کنند(خاکی 1376 : 197).

درباره تعهد سازمانی به منزله یکی از مؤلفه های مهم رفتار سازمانی، پژوهش های متعددی صورت گرفته است و مشخص شده است که در مواردی تعهد سازمانی می تواند اثرات مشخصی بر عملکرد افراد سازمان داشته باشد.

پژوهشگر به علت علاقه مندی در تعیین رابطه بین تعهد سازمانی و عملکرد کارکنان شرکت نفیس نخ و یافتن راه حل ها و مستند علمی قابل اجرا به منظور ارتقاء عملکرد آن ها و همچنین تاکید بر اهمیت مسئله تعهد سازمانی در سازمان ها به انتخاب این موضوع پرداخته است.

 1-4- اهداف تحقیق

هدف اصلی:

به طور کلی هر تحقیق برای دست یابی به هدف و منظور خاصی صورت می گیرد، این هدف خود را در قالب مسئله تحقیق نمودار می سازد و از طریق بیان آن آشکار می شود. هدف اصلی از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تعهد سازمانی و عملکرد کارکنان شرکت نفیس نخ می باشد.

اهداف فرعی:

1. 1. بررسی رابطه بین تعهد عاطفی و عملکرد کارکنان شرکت نفیس نخ

1. 1. بررسی رابطه بین تعهد مستمر و عملکرد کارکنان شرکت نفیس نخ

1. 1. بررسی رابطه بین تعهد هنجاری و عملکرد کارکنان شرکت نفیس نخ

1-5-چهارچوب نظری تحقیق

هر تحقیق به یک چهارچوب نظری نیاز دارد، چهارچوب نظری ، الگویی است که فرد پژوهشگر بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مسئله مهم تشخیص داده شده اند نظریه پردازی می کند(خاکی،1388 :163).

در این پژوهش با توجه به دشواری ها و مشکلات و فقر منابع نظری، نظریه ای که بتواند ارتباط متقابل متغیرها را مورد توجه قرار دهد و در عین حال اجازه و امکان سنجش متغیرهای پژوهش را فراهم آورد منطقی به نظر می رسد از میان نظریه های مطرح شده نظریه مدل سه بخشی تعهد سازمانی می یر و آلن که زمینه تبیین و شناخت بهتری برای پژوهش حاضر مهیا می کند مورد استفاده قرار گیرد. لذا پژوهشگر در تدوین چهارچوب نظری این تحقیق از مبانی نظری پژوهش که برگرفته از اندیشه دانشمندان صاحب نظر در مدیریت می باشد به شرح زیر بهره جویی نموده است:

متغیر مستقل (تعهد سازمانی) و مؤلفه های آن برگرفته از مدل سه بخشی آلن و می یر[1] و نهایتاً اینکه طرح متغیر وابسته (عملکرد کارکنان) بر گرفته از مدل هرسی و گلداسمیت[2] تحت عنوان الگوی اچیو خواهد بود.

پژوهش حاضر با توجه به ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق مدل مفهومی زیر را ارائه و مورد بررسی قرار داده است.

متغیر مستقل                                                                           متغیر وابسته

عملکرد کارکنان	مؤلفه ها
	توانایی
	وضوح
	کمک
	انگیزه
	ارزیابی
	اعتبار
	محیط

مؤلفه ها	تعهد سازمانی
تعهد عاطفی
تعهد مستمر
تعهد هنجاری

مدل سه بخشی تعهد سازمانی آلن و می یر

(مقیمی، 1383 : 393)                                      مدل هرسی و گلداسمیت تحت عنوان الگوی اچیو

(هرسی و بلانچارد، 1375 :509)

نمودار1-1- مدل مفهومی تحقیق

1-6- فرضیات تحقیق

فرضیات تحقیق شامل موارد زیر می باشد:

فرضیه اصلی:

بین تعهد سازمانی و عملکرد کارکنان شرکت نفیس نخ رابطه معنا داری وجود دارد.