- ۱٫ ۳٫ ۱٫ تألیفات
علامهی بزرگوار، تألیفات و کتب گوناگونی در موضوعات مختلف با اصول طریفه دارند که در همهی آنها مبتکر میباشد و هر یکی در رشتهی خود بینظیر است و بلکه میتوان گفت مایهی افتخار مشرق زمین و نیز انکسار معاندین است.[۵۰] کتب او حق ناب را آشکار مینماید و از کینهها و دسیسههای دروغگویان و منافقان و سرابسازان (مسیحی و یهودی و غرب) پرده برمیدارد.[۵۱]
تصنیفات فراوان ایشان در رشتههای گوناگون علوم اسلامی، همه حاکی از ژرفنگری و احساس تعهد و وسعت و عمق دانش و نبوغ سرشار و فکر متعالی او برخورداری از دلیل واضع و موضعگیری در برابر معاندین است.[۵۲]
خصلت دیگر این تألیفات، رابطهی آنها با مسائل حیات و زندگی و موضعگیری صحیح در برابر عوامل خائن به جامعه تاریخ میباشد.[۵۳]
اگر بخواهیم به صورت کلی و روی همرفته آثار ایشان را احصاء نماییم، شاید حدود ۶۰ اثر را بتوان نام برد. این تألیفات و آثار، به دو بخش چاپ شده و چاپ نشده قابل تقسیمبندی است.
اهم موضوعات آثار ایشان بدین ترتیب است:
الف) تفسیری
ب) عقاید وکلام
ج) فقهی
ر) اصول فقهی
ﻫ) تاریخی
و) کتابشناسی
ز) پاسخ به سؤالات و مسائل
ح) انتقادی
ط) ادبیاتی[۵۴]
ذیل هر کدام از این موضوعات میتوان یک یا چند کتاب ذکر نمود که به جهت اختصار از ذکر همه آنها خودداری نموده و اهم و اشهر آنها ذکر میشود:
ـ بطلان العول والتعصیب (اولین تألیف ایشان)
ـ الرحله المدرسیه یا المدرسه السیاره (به فارسی ترجمه شده)
ـ نصائح الهدی فی الرد علی البابیه
ـ الهدی الی دین المصطفی
ـ انوار الهدی فی ابطال بعض شبه الملحدین
ـ اعاجیب الاکاذیب
ـ مصابیح الهدی
ـ البلاغ المبین بین المادیین والالاهیین
ـ رساله فی التفسیر المنسوب الی الامام الحسن العسکری×
ـ رساله فی وضوء الامامیه وصلاتهم وصومهم (به انگلیسی هم ترجمه شده)
ـ العقود المفصله فی حل المسائل المشکله فی الفقه
ـ مسائل البداء
ـ تفسیر آلاء الرحمن که آخرین تألیف ایشان میباشد و مورد بحث این تحقیق است.
ـ دیوان اشعار
- ۳٫ ۱٫ ابعاد شخصیتی علامه بلاغی
شخصیت برجسته و بزرگ علامه بلاغی را میتوان در ابعاد گوناگونی برشمرد که اجمالاً به چند مورد از بارزترین آنها اشاره میشود:
- ۲٫ ۳٫ ۱٫ شخصیت قرآنی
این بعد از شخصیت علامه بلاغی از اساسیترین ابعاد شخصیتی ایشان میباشد، همانطور که این رساله نیز در صدد روشنگری این بعد از شخصیت او به بررسی تفسیر نگاشته شده توسط وی پرداخته است.